Wyspiański

Licząca blisko 500 eksponatów wystawa prac Stanisława Wyspiańskiego – malarza, rysownika, grafika, a także poety, dramatopisarza, scenografa i reformatora teatru ma podkreślić różnorodność talentów artysty. Prezentowane są nie tylko płótna malarskie, portrety i krajobrazy, lecz także rzadko lub w ogóle nie eksponowane dotąd wyjątkowe materiały: rzeźby, szkice, grafiki, zapiski, książki, w których znajdują się odręczne notatki Wyspiańskiego, czy nakreślona przez niego w czasie studiów mapa jego podróży po Europie.

Róże, projekt dekoracji malarskiej, projekt. fot. MNK

Muzeum Narodowe w Krakowie, rodzinnym mieście artysty, posiada największą kolekcję jego dzieł – wystawa jest okazją do zaprezentowania prawie wszystkich z nich, co również świadczy o jej wyjątkowości. Jej specyficzna forma, to znaczy pokazanie obok siebie dzieł różnorodnych, ze wszystkich dziedzin sztuki, pozwoli spojrzeć na Wyspiańskiego jako na artystę totalnego, zmierzyć się z wielością jego talentów.

Z drugiej strony, w przypadku Wyspiańskiego, którego twórczość stała się przedmiotem wielu analiz, taki pokaz ma być także inspiracją do zupełnie nowego odczytania jego dorobku i zapowiedzią stałej prezentacji jego dzieł w odnowionym Gmachu Głównym Muzeum Narodowego.

Stanisław Wyspiański, „Żywioł ognia”, projekt witraża, pastel, ołówek, 1897, fot. MNK

W Krakowie po dziś dzień widzimy realizacje projektów artysty (chociażby słynny witraż „Bóg Ojciec-stań się!” w kościele oo. Franciszkanów), jest więc dla miasta postacią szczególną i wyjątkową. Jednak nie tylko w Krakowie jego pozycja i popularność są wciąż silne. Prace Wyspiańskiego to stały punkt odniesienia dla refleksji o polskiej niepodległości. Jego twórczość literacka miała i wciąż ma wpływ na kształtowanie się polskiej tożsamości – jest wciąż czytana i komentowana, mimo upływu lat nie traci na aktualności. Wystawa prezentująca wizję polskości według Wyspiańskiego jest więc ciekawym wkładem w dyskusję na temat współczesnej wizji polskości. Autor „Wesela” zaprezentowany zostanie jako kluczowy artysta, kształtujący polską tożsamość w okresie poprzedzającym rok 1918, a zarazem ten, którego wizje twórcze inspirowały do walki o niezależność kolejne pokolenia Polaków, aż po czasy „Solidarności”.